آرتروز ستون فقرات

ستون فقرات یک ساختار پیچیده شامل عضلات، مهره، غضروف، دیسک‌ها و رباط‌ها هستند که با افزایش سن و بطور طبیعی تخریب می‌شود. در واقع مفاصل بیش از هر ناحیه دیگری در بدن در معرض تخریب است. شرایط دژنراتیو ستون فقرات، بخصوص در دیسک‌های جاذب موج را نباید نادیده گرفت. دیسک‌ها به شکل تشک‌های حمایتی عمل می‌کنند و از به درون هم رفتن مهره‌ها جلوگیری می‌نماید. هر گونه اختلال می‌تواند منجر به فشار آمدن به اعصاب، درد و ناراحتی، و حتی محدودیت‌های حرکتی شود.با این که برخی شرایط بخصوص ستون فقرات تا زمانی که منجر به مشکلات ثانویه نشوند، آشکار نمی شوند، انتظار طولانی مدت تا دستیابی به تشخیص دقیق و انتخاب روش درمانی مناسب در اغلب موارد به معنای افزایش شدت علائم خواهد بود.

تغییرات دژنراتیو در ستون فقرات، آن دسته از عواملی است که منجر به از دست رفتگی ساختار و / یا عملکرد عادی خواهد شد. آنها معمولا ناشی از آسیب به خصوصی نیست و متاثر از افزایش سن خواهد بود. فشارهای مکرر، رگ به رگ شدن و استفاده زیاد از کمر منجر به استهلاک تدریجی دیسک‌های ستون فقرات خواهد شد.

عوامل تخریب ستون فقرات

پیری (افزایش سن) و فرسودگی‌های موجود در فرایند طبیعی بدن، عوامل اصلی استهلاک شرایط دژنراتیو ستون فقرات است. هر دفعه که می‌چرخیم، حرکت می‌کنیم و خم می‌شویم در حال وارد آوردن فشار بر روی ستون فقرات هستیم. عوامل بسیاری در کنار زمان می‌تواند این اختلالات دژنراتیو ستون فقرات را تسریع نماید، که از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره نمود :

• آرتروز
• پوکی استخوان
• آتروز روماتیسمی
• صدمات، ضربات یا تصادف‌های ناگهانی مزمن به مانند آنهایی که در حین تصادف با خودرو، ورزش های شدید یا افتادن سخت رخ می‌دهد.
• عفونت
• تنگی کانال نخاعی یا باریک شدگی کانال نخاعی
• بیرون زدگی یا فتق دیسک ( herniated discs )
• تومورهای خوش خیم
• سرطان
• استعمال دخانیات یا استفاد زیاد از الکل
• عدم تحرک و تمرین
• سوء تغذیه
• بیماری دژنراتیو دیسک
• کفش نامناسب
• انجام حرکات مکرر و شدید که معمولا در رابطه با افراد دارای مشاغلی که به شدت فیزیکی اند، رخ می‌دهد.

اگر فکر می‌کنید که در معرض استهلاک فقراتی پیش از موعد یا سریع هستید، یک جلسه مشاوره با بکی از کارشناسان ما ترتیب دهید. معمولا با اعمال اصلاحاتی اندک و انتخاب هوشیارانه سبک زندگی، می‌توان آثار شرایط دژنراتیو فقراتی را آهسته نمود یا کاهش داد.

علائم

به طور کلی، علائک دژنراتیو ستون فقرات عبارتند از :

• بدشکلی ستون فقرات
• محدودیت حرکتی، خشکی و دردهای مکرر
• دردهای تیز و مزمن که ممکن است در حین حرکت یا در استراحت ایجاد شود.
• آسیب‌های عصبی
• ضعف اندام‌های بدن مرتبط به ناحیه (های) عصبی آسیب دیده
• کرختی یا بی حسی در اندام های مرتبط با ناحیه (های) آسیب دیده
• مشکل در فعالیت های روزانه
• درد و ناراحتی همراه با برخی حرکات خاص
• درد گردن
• کاهش توانایی
• احساس ضربه زدن توسط کف پا بر روی زمین به هنگام حرکت که با نام " پای افتاده " شناخته می‌شود.
• احساس سوزن سوزن شدن در شت یا اندام ها
• از آنجاییکه مشکلات دژنراتیو ستون فقرات می‌تواند به نواحی مختلفی از بدن آسیب برساند، ممکن است به سادگی با مشکل موجود در آن اندام ها اشتباه گرفته شوند.

افراد در معرض خطر

گاهی اوقات، پیشرفت بیماری دژنراتیو ستون فقرات، بخشی از فرایند پیری است و کار زیادی از شما در پیشگیری از آن بر نمی آید. دیگر فاکتورهای موثر بر بیماری دژنراتیو ستون فقرات عبارتند از :

• سابقه آسیب گردن یا کمر
• دارا بودن اضافه وزن
• داشتن حالات بد در ایستادن و نشستن
• داشتن مشاغلی که نیازمند خم شدن و برداشتن بسیار زیاد است.
• مشارکت در ورزش های شدید و دارای اثر شدید

بهترین راه پیشگیری از بیماری دژنراتیو ستون فقرات، نگه داشتن وزن در بازه ایده‌آل، داشتن رژیم غذایی مناسب و فعال باقی ماندن است. اگر شغل یا فعالیت هایتان شما را در معرض خطر قرار می‌دهد، حتما از تجهیزات ایمنی مناسب و همچنین شکل درست برای برداشتن اجسام استفاده نمایید.

تشخیص

اگر علائم اختلالات دژنراتیو ستون فقرات در یک بیمار مشاهده شود، ممکن است پزشک آزمایشات زیر را بخواهد :

• رادیولوژی ساده: ساختارهای بافت های نرم مانند نخاع، اعصاب نخاعی و دیسک و رباط ها و همچنین اکثر تومورها و غدد، نقوص آوندی یا کیست‌ها معمولا در تصاویر گرفته شده با استفاده از اشعه ایکس دیده نمی شوند. تصاویر اخذ شده، معمولا ارزیابی کلی از ساختمان استخوانی و همچنین انحنا و موقعیت ستون فقرات را به دست می‌دهد. جابجا شدگی‌های ستون فقرات یا بیرون زدگی (که با عنوان اسپوندیلولیستیس یا رانش مهره نیز شناخته می‌شود)، قوز، اسکولیوز (انجراف و خمیدگی ستن فقرات به یکی از طرفین) و همچنین تعادل کلی و موضعی ستون فقرات را می‌توان با استفاده از این تصاویر مورد ارزیابی قرار داد. ناهنجاری‌های استخوانی بخصوص مانند التهاب استخوان، تنگ شدگی فضای دیسک، شکستگی مهره و ساییدگی را نیز در این تصاویر می‌توان مشاهده نمود. عکس برداری متغیر با اشعه ایکس یا flexion/extension (نوعی از عکس برداری که نخاع را در حرکت نمایش می‌دهد) را می‌توان به منظور نمایش هر گونه حرکات اضافی یا نابهنجار یا ناپایداری در ستون فقرات در سطوح متاثر به کار گرفت.
• تصویربرداری تشدید مغناطیسی (MRI):تصاویری جزئی از بافت های نرم مانند دیسک ها، اعصاب و نخاع فراهم می‌نماید. این تصویربرداری امکان مشاهده نحوه تاثیر پذیری اعصاب و کانال نخاعی توسط شرایط دژننراتیو ستون فقرات را برای پزشک فراهم می‌نماید.
• تصویربرداری پرتونگاری محاسبه شده (CT):تصویری دارای جزئیات از ساختمان استخوانی در ستون فقرات فراهم خواهد نمود. سی تی اسکن از کامپیوترها و اشعه ایکس استفاده نموده و جزئیات بسیار بیشتری از تصاویر ساده اشعه ایکس فراهم می‌کند.
• آزمایش نخاع با عکس برداری اشعه ایکس / post myelogram CT:تصاویری فراهم می‌نماید که به تشخیص بیرون زدگی دیسک هایی که بر نخاع و ریشه عصب فشار می‌آورند، کمک می‌کند. این کار با تزریق رنگ‌های متضاد درون ستون فقرات و عکس برداری با اشعه ایکس و هم سی تی اسکن انجام می‌شود.
• نوارعصب و عضله (EMG):فعالیت الکتریکی ریشه عصب را مورد آزمایش قرار می‌دهد تا به تشخیص علت درد کمک نماید.
• عکس برداری از دیسک یا دیسکوگرافی:به تشخیص اینکه آیا درد، ناشی از دیسک بین مهره ای آسیب دیده است یا خیر، کمک می‌کند. این کار را با تزریق رنگ‌های متضاد به درون دیسک و عکس برداری با اشعه ایکس و همچنین پرسش از بیمار راجع به بیمار انجام می‌شود.

برای درمان بیماری‌های دژنراتیو ستون فقرات می‌توان روش‌های مختلفی را معرفی کرد که عبارت اند از:

درمان خانگی

استفاده از پدهای حرارتی و بسته‌های یخ، خرید کفش مناسب، گرفتن یک ماساژ حرفه ای و انجام اصلاحاتی دیگر که می‌تواند در کاهش شدت شرایط مرتبط به دژنراتیو ستون فقرات کمک کند. نوع درمان بخصوص استفاده شده ممکن است بسته به موقعیت و شدت مشکل ستون فقراتتان متفاوت باشد.

دارو

پزشکتان ممکن است داروهایی از جمله موارد زیر را تجویز کند :

• مسکن درد
• مواد ضد تورم به منظور کاهش تورم
• شل کننده عضلانی
• تزریقات نخاعی که مستقیما داروهای استروئیدی را به ناحیه درد وارد می‌کند.
• داروی ضد افسردگی
• خواب آورها

ممکن است پزشکتان داروهای بدون نسخه مانند داروهای ضد تورم غیر استروئیدی (NSAID ها) (مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن) و یا مسکن هایی مانند آستامینوفن (تیلنول) را توصیه نمایند. از توصیه‌های پزشکتان در این رابطه برای پیشگیری از عوارض جانبی پیروی نمایید.

تمرین و ورزش درمانی

خلاف نظر عمومی، استراحت طولانی مدت در تخت برای بیماران مبتلا به مشکلات دژنراتیو ستون فقرات مفید نیست. با تقویت نمودن مفاصل و عضلات اطراف ستون فقرات، کاهش وزن و افزایش انعطاف پذیری می‌توان فشارهای وارده بر ستون فقرات را کاهش داد. ورزش درمانی که قسمت میانی و نواحی متاثر ستون فقرات را هدف قرار می‌دهد، می‌تواند بسیار موثر بوده و نقشی کلیدی در برنامه‌های بهبودی ایفا خواهد نمود.

جراحی

اگر روش های بدون جراحی برای شش ماه یا بیشتر موثر واقع نشد، شاید زمان آن فرا رسیده باشد که با جراح اعصاب راجع به جراحی مشاوره داشته باشید. وجود برخی نشانه‌های بخصوص مانند از دست دادن کنترل ادرار یا دفع ناشی از فشار وارد بر عصب، می‌توان نشان دهنده نیاز مبرم و فوری به جراحی باشد. نوع جراحی – و آنچه که می‌توانید انتظار داشته باشید – بسته به تشخیص دقیق، نشانه‌ها و موقعیت دیسک مستهلک و وضعیت کلی سلامتی شما است. در کل آن دسته از بیمارانی که دخانیات استعمال نمی کنند و چاق نیستند، نتایج بهتری از جراحی خواهند داشت.

روش های جراحی سنتی بر حذف و برداشتن دیسک یا بخش هایی از دیسک که بر اعصاب فشار می‌آوردند، متمرکز بود و از آن تحت عنوان جراحی کاهش فشار و روشی که در آن هم جوشی مهره‌ها رخ می‌داد تا کنترل حرکات به دست آید را به عنوان جراحی ثابت سازی می‌شناختند. اغلب این فرایندهای به صورت همزمان رخ می‌دادند.جراح اعصاب گزینه‌های متفاوت در کاهش فشار و ثابت سازی را بررسی خواهد نمود. اینها می‌توانند شامل روندهایی که در آن مفاصل فاست، تیزی‌های استخوان و تمام یا بخشی از لامینا ، صفحه استخوانی که از نخاع حمایت می‌کند، باشد. وقتی که لامینا بر روی نخاع فشرده شود، می‌تواند درد بسیار زیادی به همراه داشته باشد. این تکنیک‌ها از پشت ستون فقرات (بخش خلفی) اجرا می‌شوند.

دیگر جراحی‌های کاهش فشار از سمت جلوی ستون فقرات (بخش قدامی) اجرا می‌شود، چرا که نخاع در مسیر قرار دارد. یکی از گزینه‌ها دیسکتومی (برداشتن بخشی یا کل دیسک) با استفاده از رویکرد دارای حداقل جراحی و ایجاد برش با ابزار کوچک و دوره نقاهت کوتاه است. دیگر گزینه موجود کورپکتومی یا ورتبرکتومی است که در آنها یک یا چند مهره که در حال وارد آوردن فشار هستند، برداشته شده و فضای خالی را با استفاده از استخوان‌های ایجاد شده از مکان دیگر پر خواهند نمود.